Co to jest lupa?
Jest to przyrząd optyczny, który służy do bezpośredniej obserwacji drobnych, blisko położonych przedmiotów. Czyli jest to soczewka skupiająca, dająca co najmniej trzykrotne powiększenie. Soczewki dające mniejsze niż trzykrotne powiększenie nazywane są szkłami powiększającymi. Lupa tworzy obraz prosty, pozorny i powiększony.
Jak zbudowana jest lupa?
Lupa zbudowana jest zazwyczaj z jednej soczewki skupiającej lub z zespołu blisko siebie położonych soczewek umieszczonych w oprawce.
Jakie występuje podział lup ze względu na ich konstrukcję ?
Lupa prosta – składająca się z jednej soczewki
Lupa aplanatyczna – składająca się z dwóch identycznych płasko-wypukłych soczewek, wypukłościami skierowanymi do siebie. Nieraz między soczewkami umieszczona jest specjalna przesłona.
Lupa achromatyczna – składająca się z dwóch sklejonych ze sobą soczewek – dodatniej dwuwypukłej wykonanej ze szkła kron i ujemnej wykonanej ze szkła flint
Lupa aplanatyczna Steinheila – składająca się z jednej dwuwypukłej soczewki dodatniej, oraz dwóch doklejonych do niej po obu stronach identycznych menisków.
Lupa achromatyczno-aplanatyczna – składająca się z trzech, lub większej liczby soczewek
Lupa ortoplanatyczna – składająca się z trzech soczewek, dwóch dwuwypukłych, oraz umieszczonej między nimi soczewki wklęsłej
Lupa astygmatyczna – składająca się przynajmniej z czterech soczewek
W jakich dziedzinach możemy zastosować lupę?
W edukacji na lekcjach biologii do oglądania preparatów roślinnych i zwierzęcych.
Lupa Eschenbach mod. 2612401 Lupa Combi-plus mod. 2031 Lupa Visomed mod. 2614150
W mikroskopii do wstępnej analizy, obserwacji, oraz preparowania różnego rodzaju materiałów. Stosowane są najczęściej lupy umieszczane na specjalnych podstawach –planktoskop oraz lupa preparacyjna
W numizmatyce i filatelistyce do oceny stanu monet i znaczków
Lupa Visolux+ mod. 1566 Lupa stojąca mod. 1153 Lupa Visoflex mod. 20501
W zegarmistrzostwie przy naprawie i wymianie drobnych elementów wykorzystywane są specjalne lupy zegarmistrzowskie utrzymywane przez mięśnie okrężne oka.
Lupa zegramistrzowska mod.1130 Lupa zegarmistrzowska mod.11247 Lupa Labo-clip mod. 164640
W jubilerstwie i gemmologii do sprawdzania i oceny jakości kamieni szlachetnych, zwłaszcza zanieczyszczeń diamentów, które stwierdza się standardowo przy pomocy lup achromatycznych i achromatyczno-aplanatycznych o powiększeniu 10x
Lupa zamykana z metalu 117610 Lupa zamykana mod.118210 Lupa zegramistrzowska 1124110
W drukarstwie – lupy na specjalnej przeźroczystej podstawie o różnym zakresie powiększeń (najczęściej od 3x do 10x) służące do dobierania kolorów oraz oceny jakości wydruków
Lupa stojąca mod. 2628 Lupa z metalu mod. 1259 Lupa ze skalą mod. 115410
W włókiennictwie do sprawdzania poprawności ściegów oraz liczenia ilości poszczególnych włókien przypadających na daną powierzchnię lub długość (powiększenia od 3x do 12x).
Lupa włókiennicza mod. 1271 Lupa włókiennicza z metalu 126692 Pomiarowa lupa ze skalą mod.11547
W fotografii do przeglądu negatywów i slajdów
Lupa stojąca mod. 2626 Lupa Visomax mod. 263611 Lupa Labo-clip mod. 164625
W geologii do identyfikacji składników skał. Najczęściej są to lupy składane zabierane w teren, gdzie nie można zabrać mikroskopu.
Lupa techniczna 110910 Lupa zamykana z metalu 117612 Lupa zamykana mod. 11869
W elektronice do kontroli powierzchni montażowych elementów elektronicznych, wad produkcyjnych, oceny jakości złącz lutowanych.
Lupa Labo-comfort mod. 164817 MaxDetail Clip mod. 16246 Okulary MaxDetail 162451
W entomologii do obserwacji cech morfologicznych owadów.
Lupa Labo-med mod. 164450 Lupa z uchwytem z metalu 1163 Lupa Labo-comfort mod. 164830
W stomatologi oraz chirurgii wykorzystywane są specjalne lupy okularowe będące modyfikacją lunety Galileusza
Rido-med mod. 16364 System Galileusza mod. 1621+16216 Okulary lupowe z przyłbicą dla stomatologów
W wyznaczaniu twardości materiałów – lupa Brinella (powiększenie zazwyczaj od 8x do 12x) z podziałką (najczęściej wartość działki elementarnej wynosi 0,1 mm) wykorzystywana do pomiaru średnicy odcisku pozostawionego przez wciskaną stalową kulkę w badany materiał podczas badania twardości metodą Brinella
Pomiarowa lupa ze skalą mod. 115410 oraz uchwyt na baterię
Dla osób słabowidzących, dla pacjentów z zwyrodnieniem plamki żółtej, dla użytkowników z brakiem centralnego widzenia oraz dla poprawy jakości widzenia
Lupa Mediplan ergo mod. 2668950 Lupa Mobilux economy mod. 15103 Lupa linijka mod. 2608
Czym kierujemy się dobierając lupę?
Lupy należy dobierać w zależności do potrzeb zastosowania, dopasowując moc optyczną, powiększenie czy typ i średnicę obiektywu.
Najczęstsze choroby układu wzrokowego
Najważniejszym warunkiem dobrego widzenia do dali ( patrzenie w dal, prowadzenie samochodu, oglądanie telewizji) oraz bliży (czytanie, prace z bliska) jest prawidłowe dobranie okularów korekcyjnych. Jeżeli dobór odpowiednich mocy okularowych nie spełnia naszych oczekiwań (choroby oczu, praca z bardzo małymi elementami, obserwacje daleko znajdujących się obiektów) możemy dodatkowo zastosować pomoce optyczne typu lupy, monokulary, okulary lornetkowe czy lornetki.
Lupy firmy Eschenbach sprawdzają się doskonale jako pomoc optyczna w wielu chorobach oczu. Dzięki naszej stronie „Porady”pragniemy Państwu przedstawić niektóre z nich oraz pomożemy dobrać odpowiednią lupę do rodzaju schorzenia. Dzięki doświadczeniu w pracy z osobami słabowidzącymi i opinii wykwalifikowanych doradców postaramy się jak najlepiej dopasować odpowiednią pomoc optyczną.
Poniżej prezentujemy opisy niektórych chorób oraz pomocy optycznych , które pomogą wydobyć nam jak najlepszy komfort widzenia.
„Cukrzycowe choroby oczu” to nazwa odnosząca się do zmian w gałce ocznej w przebiegu cukrzycy, które wynikają z hiperglikemii (zbyt wysokiego poziom cukru we krwi). Zaliczamy do nich zaćmę, jaskrę wtórną oraz retinopatię cukrzycową.
Retinopatia cukrzycowa polega na uszkodzeniu naczyń krwionośnych oka pojawiających się w przebiegu cukrzycy co prowadzi do wylewu krwi w gałce ocznej. Po jakimś czasie krew może się wchłonąć i ostre widzenie powraca. W przebiegu choroby może pojawić się : słabe widzenie w ciemności, dłuższe przystosowanie oka do widzenia w jasnych pomieszczeniach, nieostre widzenie.
Retinopatia cukrzycowa znacznie upośledza widzenie. Nieleczona może doprowadzić do utraty wzroku. Choroba dotyka niemal wszystkich cukrzyków typu 1 oraz 60% chorujących na cukrzycę typu 2. Może prowadzić do jaskry.
Jaskra jest to choroba bardzo groźna dla oczu. Wykrywana jest najczęściej przypadkowo podczas profilaktycznego badania wzroku. Jaskra pierwotna jest prawie niezauważalna. Podczas ostrego ataku towarzyszy silny ból oka, mogą występować także silne bóle brzucha i głowy, nudności, wymioty oraz zaburzenie pracy serca. Jaskra uszkadza nerw wzrokowy, powodując zanik poszczególnych włókien nerwowych. Prowadzi to do utraty części postrzeganego obrazu (zawężenie pola widzenia, widzenie lunetowe). Postępujący zanik włókien nerwowych może doprowadzić do utraty widzenia przez chore oko. Często przyczyną może być wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe oka. Najczęściej na jaskrę chorują osoby starsze jednak profilaktyczne badania należałoby rozpocząć już po 35 roku życia (badanie dna oka).
Zaćma inaczej katarakta jest odpowiedzialna za postępujące mętnienie soczewki oka. Jest wrodzoną lub degeneracyjną choroba oczu, jednak najczęściej spowodowana starzeniem się organizmu, atakuje przede wszystkim po 60. roku życia. Niestety zdarza się także młodszym osobą. Przyczyną są najczęściej urazy oka, praca w warunkach szkodliwych, kontakt oczu z chemikaliami, przewlekłe choroby (np. cukrzyca) , przyjmowanie niektórych leków oraz częste stany zapalne oczu. Skutkiem zaćmy bywa mniejsza intensywność postrzeganych kolorów. Zaczynają występować trudności podczas czytania czy oglądania telewizji. Obserwuje się także widzenie aureoli wokół jasnych źródeł światła (np. reflektory samochodowe) oraz podwójne widzenie. Sygnałem świadczącym o początkach zaćmy może być również konieczność częstej zmiany okularów oraz problemy z dobraniem odpowiedniej korekcji.
Zwyrodnienie barwnikowe siatkówki należy do grupy zaburzeń związanych z nieprawidłową funkcją komórek siatkówki,związana z odkładaniem się barwnika w siatkówce oka, z wtórnymi do tego procesu zaburzeniami krążenia w obrębie siatkówki i postępującym pogorszeniem wzroku.
Pierwsze objawy pojawiają się już w młodości. Choroba ma charakter dziedziczny, postępujący. Początek jest bezbolesny, objawy występują w obu oczach i z czasem postępują. Pacjenci stopniowo tracą widzenie obwodowe. Początkowo w polu widzenia występuje mroczek pierścieniowy, a postęp choroby prowadzi do wystąpienia widzenia tunelowego. Mogą wystąpić trudności z widzeniem przy słabym oświetleniu lub w nocy oraz problemy z przyzwyczajeniem się do ciemności. Z czasem pogarsza się także widzenie centralne. Nie ma jeszcze sposobów leczenia tej choroby w tym przypadku mogą znaleźć zastosowanie niektóre pomoce dla słabowidzących.
Dziedziczny zanik nerwu wzrokowego jest to grupa genetycznie uwarunkowanych chorób nerwu wzrokowego. Występują zazwyczaj w młodym wieku i prowadzą do postępującej i nieodwracalnej utraty widzenia. Możemy rozróżnić
Zanik nerwów wzrokowych typu Kjera zanik występuje w pierwszej dekadzie życia (najczęściej ok. 10. roku )
Zanik nerwów wzrokowych typu Behra około 1.–4. rok życia
Zanik nerwów wzrokowych w przebiegu zespołu Wolframa między 5.a 21. rokiem życia
Dziedziczne zaniki nerwu wzrokowego występują bardzo rzadko. Jak sama nazwa wskazuje, choroby te mają podłoże genetyczne i nie ma możliwości ich wyleczenia. Proces związany z zanikiem nerwu wzrokowego jest nieodwracalny i niestety trwale upośledza widzenie. Jedyną możliwością pomocy pacjentowi cierpiącemu na to schorzenie, jest staranne dobranie odpowiedniej pomocy dla słabowidzących.
Dystrofia Stargardta to choroba plamki siatkówki jest choroba dziedziczną. Polega na zaniku fotoreceptorów i nabłonka barwnikowego w plamce i dotyczy obojga oczu. Pojawia się między 8. a 12. rokiem życia i jest najczęściej występująca chorobą plamki u dzieci. Nie prowadzi do ślepoty a ostrość wzroku zazwyczaj stabilizuje się. Niestety nie ma możliwości leczenia tej choroby. Wszelkie niedogodności w ostrości widzenia możemy zniwelować przez zastosowanie odpowiednich pomocy optycznych.
Występuje także wiele innych chorób, które mogą prowadzić do uszkodzenia wzroku a co za tym idzie pogorszenia jakości widzenia.
W chorobie Gravesa-Basedowa (nadczynność tarczycy) dochodzi do wzrostu ciśnienia śródgałkowego oraz włóknienia pozagałkowego. Główne objawy chorób oczu związanych z tą chorobą to wytrzeszcz czyli wysunięcie gałek ocznych ponad 27 mm poza brzeg kostny oczodołu, niedomykalność powiek, uszkodzenie rogówki, obrzęk i przerost spojówek, zaburzenie ruchów gałki ocznej, podwójne widzenie, zmniejszenie ostrości wzroku, łzawienie oczu, ból, pieczenie. Zmiany oczne mogą poprzedzać wystąpienie objawów nadczynności tarczycy.
Toksoplazmoza oczna jest to postać zapalenia siatkówki i naczyniówki wywołanego przez pierwotniaka Toksoplazma gondii, który jest pasożytem wewnątrzkomórkowy. Ostatnim żywicielem tego pasożyta jest kot. Inne możliwości zarażenia to muchy albo niedogotowane mięso wieprzowe, baranie lub kurczak, w którym znajdują się cysty. Toksoplazmoza jest najczęstszą przyczyną zapaleń siatkówki i naczyniówki u dzieci (30–50% tych zapaleń) Typową zmianą w oczach jest zlokalizowana w plamce blizna z przebarwieniami. Zmiany te występują przeważnie w obu oczach, ale stopień ich zaawansowania może być różny. Rzadko obserwuje się ciężkie zmiany takie jak małoocze, zaćmę, zanik nerwu wzrokowego, zwłóknienie ciała szklistego i trakcyjne odwarstwienie siatkówki. zmiany te mogą powodować pogorszenie widzenia: od małego upośledzenia ostrości wzroku do ślepoty. W toksoplazmozie wrodzonej może dojść do nawrotów zapalenia w siatkówce, ponieważ pasożyt powoli uwalnia się z cyst. Nawroty mogą wystąpić nawet po wielu latach.